اثر آموزش توانمندسازی روانشناختی بر خلاقیت هیجانی و خلاقیت شناختی دانش آموزان دختر پایه سوم دوره اول دبیرستان

 

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش توانمندسازی روانشناختی بر خلاقیت شناختی و خلاقیت هیجانی دانش آموزان می­باشد. جامعه آماری این پژوهش را کلیه­ ی دانش آموزان دختر سال سوم دوره اول دبیرستان که در سال تحصیلی 93-92در شهر ایوان مشغول به تحصیل بودند، تشکیل می داد. پس از اجرای پیش آزمون، تعداد 30 نفر از دانش آموزانی که در هر دو پرسشنامه نمره ی پایین کسب کردند، به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (15نفر) و کنترل (15نفر) قرار گرفتند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش آزمون خلاقیت شناختی عابدی و پرسشنامه خلاقیت هیجانی آوریل بود. جلسات آموزشی توانمندسازی روانشناختی به مدت 8 جلسه 60 دقیقه ای روی گروه آزمایش اجرا گردید، ولی بر گروه کنترل مداخله ای اعمال نشد. بعد از اتمام جلسات آموزشی، بلافاصله پس آزمون از هر دو گروه به عمل آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده از تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها در دو مرحله اجرای آزمون در دو گروه آزمایش و کنترل اثربخشی آموزش توانمندسازی روانشناختی بر خلاقیت شناختی و خلاقیت هیجانی را با 99/0اطمینان تأیید کرد.

واژگان کلیدی:توانمندسازی روانشناختی، خلاقیت شناختی، خلاقیت هیجانی.

 

فهرست مطالب

 

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1-مقدمه. 2 

2-1-بیان مسئله. 5 

3-1-اهمیت و ضرورت پژوهش.... 8

4-1-اهداف پژوهش.... 10

1-4-1-هدف کلی.. 10

2-4-1-اهداف جزئی.. 11

5-1-فرضیه های پژوهش.... 11

1-5-1-فرضیه اصلی.. 11

2-5-1-فرضیه های فرعی.. 11

6-1-تعریف نظری و عملیاتی مفاهیم.. 11

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه ی پژوهش

1-2-خلاقیت... 15

1-1-2-تعاریف خلاقیت... 15

2-1-2-عوامل مؤثر بر خلاقیت... 16

3-1-2-نظریه های روانشناختی خلاقیت... 16

نظریه تداعی گرایی و رفتارگرایی.. 16

نظریه شناخت گرایی.. 17

نظریه گشتالت... 18

رویکرد روانکاوی.. 18

رویکرد انسان گرایان. 19

رویکرد رشدی.. 19

رویکرد نوروپسیکولوژی.. 20

رویکرد مرحله ای و مؤلفه ای.. 20

رویکرد فرهنگ نگر. 21

رویکرد بوم شناسی.. 22

رویکرد تکاملی.. 22

رویکرد سیستم ها 23

رویکرد روان سنجی.. 24

2-2-خلاقیت شناختی.. 25

1-2-2-ابعاد خلاقیت شناختی.. 25

2-2-2-مراحل خلاقیت شناختی.. 26

3-2-خلاقیت هیجانی.. 28

1-3-2-مؤلفه های خلاقیت هیجانی.. 29

2-3-2-ویژگی‌هایی از افراد خلاق هیجانی.. 31

4-2-توانمندسازی روانشناختی.. 32

1-4-2-ابعاد توانمندسازی روانشناختی.. 32

2-4-2- ویژگی های افراد توانمند. 36

3-4-2-مدل شناختی توماس و ولتهوس درباره ی توانمند سازی روانشناختی.. 37

5-2- نتیجه گیری.. 40

6-2-پژوهش های انجام شده. 42

1-6-2-پژوهش های انجام شده داخلی.. 42

2-6-2-پژوهش های انجام شده خارجی.. 44

فصل سوم: روش پژوهش

1-3- طرح پژوهش.... 47

2-3- جامعه آماری.. 47

3-3- روش نمونه گیری و تعداد نمونه. 47

4-3- ابزارهای پژوهش.... 47

1-4-3- پرسشنامه خلاقیت شناختی.. 47

2-4-3-  پرسشنامه خلاقیت هیجانی.. 49

5-3- ملاک ورود و خروج از پژوهش.... 50

6-3- روش پژوهش و شیوه ی اجرای آن. 50

1-6-3- ساختار جلسات... 51

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

1-4-یافته های توصیفی: 53

2-4-یافته های استنباطی پژوهش.... 57

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

1-5-بحث و نتیجه گیری.. 64

2-5-محدودیت های پژوهش.... 69

3-5-پیشنهاد های پژوهش.... 69

1-3-5-پیشنهاد های پژوهشی.. 69

2-3-5-پیشنهاد های کاربردی.. 69

منابع فارسی.. 71

    منابع لاتین...............................................................................................................................................74

ضمائم و پیوست ها

فهرست جداول

جدول1-4: تعداد شر کت کنندگان در دو گروه کنترل وآزمایش... 53

جدول 2-4: توزیع فروانی  گروه نمونه  بر اساس تحصیلات مادر. 53

جدول 3-4: توزیع فروانی گروه نمونه بر اساس تحصیلات پدر. 54

جدول4-4 : میانگین وانحراف استاندارد خلاقیت شناختی و هیجانی در دو گروه کنترل وآزمایش    55

جدول5-4: آزمون کالمگروف اسمیرنف برای بررسی مفروضه ی نرمال بودن متغیر های خلاقیت شناختی و هیجانی در دو گروه کنترل و آزمایش 57

جدول6-4.: آزمون F لوین برای بررسی مفروضه یکسانی واریانس ها در دو گروه کنترل وآزمایش    58

جدول7-4:  آزمون واریانس (اثرپیلایی) بر ای بررسی شیب رگرسیون در در دو گروه. 58

جدول8-4: آزمون ام باکس برای بررسی مفروضه ی برابری ماتریسه ای کوواریانس در دو گروه  58

جدول 9-4:  نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری (آزمون اثر پیلایی)  بین دو گروه بر روی نمرات  تعدیل شدۀ خلاقیت هیجانی و شناختی.. 59

جدول10-4: نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیری در متن تحلیل کوواریانس چندمتغیری بر روی نمرات تعدیل شدۀ متغیر های خلاقیت شناختی و هیجانی بین دو گروه. 59

جدول11-4: آزمون F لوین برای بررسی مفروضه یکسانی واریانس ها در دو گروه کنترل وآزمایش    60

جدول12-4:  آزمون واریانس بر ای بررسی شیب رگرسیون در متغیر خلاقیت شناختی در دو گروه  60

جدول 13-4: نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیری بر روی نمرات تعدیل شدۀ متغیر خلاقیت شناختی بین دو گروه  61

جدول14-4:  آزمون F لوین برای بررسی مفروضه یکسانی واریانس ها در دو گروه کنترل وآزمایش    61

جدول15-4: آزمون واریانس بر ای بررسی شیب رگرسیون در متغیر خلاقیت هیجانی در دو گروه  62

جدول16-4:  نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیری بر روی نمرات تعدیل شدۀ متغیر خلاقیت هیجانی بین دو گروه  62

فهرست نمودارها

نمودار1-4: نمودار توزیع فراوانی شرکت کنندگان بر اساس متغیر تحصیلات مادر...................................54

نمودار2-4: نمودار فراونی شرکت کنندگان براساس متغیر تحصیلات پدر........................................55

نمودار3-4: مقایسه ی میانگین های دو متغیر خلاقیت هیجانی و خلاقیت شناختی در دوگروه...................56